2008 yılının Mayıs ayı idi. MSH arkadaşım ile Linux üzerinde pişmeye başladığımız zamanlardı. O zamanlar benim taşınabilir bilgisayarım yoktu. MSH arkadaşımın şu an kullandığı dizüstü bilgisayar üzerine Fedora 9 kurmuştuk. Bir gün okulda Fedora üzerine derslerimiz için gerekli olan Astronomi yazılımlarını kurmak ve çalışma yapabilmek için okulda toplandık. Fakat o da ne? Gnome Network Manager ile “Eduroam” a bağlanamıyoruz. Eduroam(Eduroam – Educational Roaming Infrastructure) kavramını bile o zaman öğrenmiştik. Siz de detaylı bilgi almak için verilen linkten yararlanabilirsiniz. Neyse, bağlantının bizim düşündüğümüz şekilde olamayacağını anlayınca, üniversitenin sınırlı misafir ağına bağlanıp, bağlantı için neler yapılması gerektiğine baktık. Baktık ama bağlantı için birtakım protokoller gerekiyor. Bu protokollerle kullanıcıların uğraşmaması için, çok kullanılan kapalı kodlu işletim sistemlerinin hepsi için birtakım adımlar ayrıntılı anlatılmışken, Linux işletim sistemleri için olan yönerge, neredeyse baştan savma bir şekilde ve insanların kodlarla terminalde boğulmasını sağlayan birtakım anlatımlar vardı. Ve bu kesinlikle yanlıştı. Tamam, kendilerini geliştirici olarak gören bizler, terminal komutları ve programlamayı çok seviyoruz. Ama bunlarla uğraşmaması gereken ve sevmeyen o kadar çok insan var ki. Bunları yapmaları mümkün değil. Yapamayacaklarından değil bu söylediklerim. İşlerinin o olmadığından. Çünkü son kullanıcı dediğimiz kitlenin amacı, en kısa ve kolay şekilde işini yapmaktır. Bu şekilde onun için lüzumsuz işlerle, o kişiyi uğraştırırsak. Elbette ona göre en kolay ve hızlı işletim sistemi hangisiyse onu seçecektir. Onun için önemli olan işletim sisteminin vizyonu değildir çünkü. Önemli olan işini en kısa zamanda en güzel şekliyle yapmaktır.
Maceramıza geri dönecek olursak. Denilenleri harfiyen yaptığımız halde bağlantı bana mısın demiyordu. O zaman çok sinirlenmiştim. Bu nasıl iş deyip ilk başta bağlanabilmek için aramadığım, okumadığım makale kalmamıştı. Ama nedense, bahsedilen sürümlerde bile çalışmayacak o yönerge bütün Eduroam kullanan üniversitelerin bilgi işlem merkezlerinin sayfalarında geziyordu. O zamanlar ya sabır çekmekten başka çarem olmamıştı…:) Sonra 2009 Kasım’ında bizim okulun Bilgi İşlem Daire Başkanlığı‘nda yarı zamanlı olarak çalışmaya başladığımda, bu sorunu çözmek için kolları sıvadım. Bu hikayeyi neden size anlatıyorum diye soracak olursanız. Eric. S. Raymond’un GPL lisanlı KATEDRAL ve PAZAR kitabında şu söz geçer.
“Her iyi yazılım, programcısının kendi yarasını kaşıması ile başlar.”
Aslında bütün mesele bu. İyi yazılımcı olduğumu söyleyemem ama, evet kendi yaramı kaşıdığım kesin. Sunacağım program da tamamen bundan kaynaklanmaktadır.
Bu konu üzerinde ilk yazdığım Eduroam bağlantı aracı AU-WiFi NET Ubuntu Linux(9.04-9.10) buradan erişilebilir.
Ama burada ayrıntılarıyla paylaşmak istediğim, Pardus Eduroam Network Manager(PEduroam).
Pardus 2008.2 den sonra Pardus Ağ Yöneticisi’nin Edurom yeteneği çıkarılmak zorunda kalınmış. Bu durum kesinlikle Eduroam kullanan Üniversitelerde Pardus 2009.1 kullanıcılarını büyük sıkıntıya düşürmektedir. Evet Pardus’ta Eduroam bağlantısı için birtakım yukarıda bahsettiğim, karmaşık gibi duran ve göz korkutan wpa_supplicant konfigurasyon yönergesi var ama… Ama…:)) Size birkaç örnek;
http://kablosuz.ankara.edu.tr/kpardus.php
(Şahsen ben yeni Pardus kullanıcısı olsam ve bu işlere merakım olmasa, desem “Ooohh okulda şimdi sıkıntısız internetin keyfine varırım.” Bu sayfayı görünce direk, eğer makinamda başka işletim sistemi varsa hemen ona geçerdim. Arkadaşlar gerçekçi bakalım. Durum bu.)
http://eduroam.metu.edu.tr/eduroam_baglanti.php
(Hele ODTÜ’de sanki bütün dağıtımlarda süreç aynı imiş gibi anlatılmış. Pardus kullananlar için özel bir anlatım yok…)
Hemen hemen tüm Eduroam kullanan kurumlar bu şekilde… Hatta bazıları Linux için anlatmamış bile:) Ama yanlış anlaşılmasın. Kesinlikle bahsi geçen kurumlar kötülenmemektedir. Kullanıcı azlığından dolayı kurumlar da, az olan bu kullanıcıların zaten bir şeylerden anladıklarını varsayarak; bu şekilde tutum sergilemek durumda kalıyorlar. Bir yönden haklılarda. Binlerce kapalı kod işletim sistemi kullanıcıları yanında 5-10 kişi (belki daha da az) bu şekilde bağlanamasa kimin umurunda? Ki haklılarda %0.1 hata payı;) Ama bu varsayım olduğu sürece Linux işletim sitemi, her şeyi tek tıkla yapmaya alışmış kullanıcılara hitap etmeyecektir. Amacımız bu durumu ortadan kaldırmak olmalı. Öyle de. Bu yüzden biz geliştiricilere büyük işler düşüyor. Bu durumu biz halledeceğiz. her şey devletten beklenemez…:)
Yukarıda ki yazıyı 21 Nisan günü yazmıştım. O gün yayınlamayı düşünüyordum ama yazılımda ufak bir değişiklik yapmak zorunda kaldım. O yüzden bugüne kısmet oldu. PEduroam-0.0.15 sürümüyle ilk Beta sürümünü yayınlıyorum. Bu sürümün adını Gambas verdi ben de beğendim kullanıyorum:) Yalnız tek bir sorun var yazılımın çalışması için “gambas runtime” a ihtiyac var. Bunun için şunu öneriyorum. Buradan yönergeleri izleyerek Gambas 2.99 u kurun. Biliyorum abes bir yöntem ama pisi paketi için kolları sıvamam gerektiğini anladım:) Gelelim PEduroam-0.0.15 ‘ın kurulumuna ;
0- Öncelikle program deneme aşamasındadır. Bu sorumluluğu aldığınıza emin olun.
1- Buradan PEduroam-0.0.15 ‘i indirin;
2- Terminalde root olun;
3- Aşağıdaki komutları sırayla verin;
$ tar -xvf PEduroam-0.0.15.tar.gz
$ cd PEduroam-0.0.15
$ chmod +x PEduroam_kurulum.sh
$ ./PEduroam_kurulum.sh
4- Internet Menüsünün altında PEduroam kediciğini göreceksiniz:) Eğer göremez iseniz. Arşiv dosyasının içerisindeki PEduroam.desktop dosyasını masaüstünüze kopyalayınız:)
Kurulumu tamamladıktan sonra PEduroam‘u keşfe çıkalım;
Ben PEduroam‘u sadece Eduroam bağlantıları için düşünmüştüm ama gelinen nokta bana gösterdi ki PEduroam normal kablosuz WiFi ağlarını da yönetebilecek yetenekte. Bunuda şu yüzden yapmak zorunda kalmıştım. PEduroam‘ın çalışması için Pardus Ağ Yöneticisi’nin kapalı olması gerekiyor. Yoksa ikisi birden wpa_supplicant’ı kullanarak kafayı yiyorlar. Bu yüzden profillerin kapalı olması gerekiyor. Ben de ikide bir açıp kapatmayayım diye Normal kablosuz ağlarında(“Normal Bağlantı” sekmesi) kullanılacağı bir pencere oluşturdum. Ama öncelikli amacımız Eduroam tabii ki:) Sizlere normal ev bağlantılarında Pardus Ağ Yöneticisi‘ni kullanmayı öneriyorum. Orayı programı yazım aşamasında kendim rahat edeyim diye yazmıştım:D
PEduroam’ın Kullanımı;
Ana Pencere;
Ana Pencere
Bu pencere ile bağlanmak istediğiniz ağı seçiniz;
Bağlantı Penceresi;
(Alfa sürümü görüntüsü)
Burası Ankara Üniversitesi kablosuz ağına bağlanmak için geçerli ayarlar. Sizler aşağıdaki pencereyi sizin yönergenize uygun olarak doldurmanız gerekecek. İstenmeyen alanları boş bırakınız;
Eduroam yönergenizi öğrenmek için tıklayınız;
(Beta sürümü görüntüsü)
Bağlantı Penceresi Örneği(Sizin bağlanmak istediğiniz SSID’ye göre değişecektir. Ev kullanıcıları bu penceredeki ilk Combobox’tan “Normal bağlantıyı” seçmelidir.) Gerekli alanları doldurduktan sonra bağlan butonuna basınız. Bir ilerleme diyaloğu gelecek karşınıza talimatlara uyunuz. Karşınıza gelen terminalden korkmayınız. Birazdan gidecektir:)
Not: Yukarıdaki yönergeler Ankara Üniversitesi’nde çalışmıştır. Diğer üniversitelerde denenmemiştir. Bilginize. Ama PEduroam diğer üniversitelerin yönergeleri baz alınarak yazılmıştır.
İnternet var ama erişim olmazsa?;
İsim Sunucuları Yönetimi;
Burada önemli olan nokta şu. Pardus’ta “/etc/resolv.conf “dosyası içerisinde kayıtlı DNS ler. Eduroam kullanmak istediğinizde size sorun çıkaracaktır. Bu yüzden kurumunuzda kullanmak istediğinizde kurumunuzun izin verdiği DNS’yi kullanmanız gerekecektir. Bu pencere bu yüzden var:) Bunun için kurum DNS’si üzerine gelip kullan butonuna basınız. Eve geldiğinizde tekrar Pardus varsayılan DNS ‘lerini kullanmak isterseniz. Varsayılan butonuna basınız ki rahat edin;) Daha açık yazmak isterdim ama internete sansür değil sürat gerek:))
DNS yi kullan butonuna bastıktan sonra. DNS ayarlandı diyaloğunu alacaksınız. Sonra DNS yönetimi penceresini kapatın ve “Kablosuz Ağ Tara” butonuna basınız. Yukarıdaki gibi ağınıza bir “tamam” işareti atıldığını göreceksiniz. Ve herşey tamam. İyi eğlenceler…:)
PEduroam-0.0.15 Beta‘yı incelemek isteyenler kaynak kodlarına buradan erişebilirler.
Lütfen her türlü sorunuzda yk@yamci.com adresi ile iletişime geçiniz. Hata rapor ederek bu yazılımı sorunsuzca kullanmak isteyen herkese büyük bir yararınız dokunacaktır.
Umarım herkese yararlı bir çalışma olmuştur.
Saygılarımla.
Yücel KILIÇ