Aslında her şey yıllar önce daha kullanmasını dahi bilmediğimiz ama namını sürekli üst dönemlerden duyduğumuz IRAF (Image Reduction and Analysis Facility) yazılımını öğrenmek için lisansüstü yazokuluna katıldığımız zaman başladı. (2009 İstanbul Kültür Üniversitesi IRAF ve Tayfsal İndirgeme Yaz Okulu – İstanbul) Etrafta herkes bu yazılıma karşı tedbirli ve ürkek biçimde yaklaşıyordu. Bizler (MSH ve ben) biraz GNU/Linux’a aşikar olmamıza rağmen, IRAF’ın zaman kaybettiren ve işkence ile dolu text tabanlı arayüzü karşısında çaresiz kalıyorduk. Tam her şeyi öğrendim derken bu seferde bir taskı ya da nasıl kullanılacağını unutup delirme aşamasına geldiğimiz oluyordu…
Öte yandan, kullanmayı bırakalım daha GNU/Linux’u bilgisayarımıza kurma zorluğu çektiğimiz zamanlarda IRAF’ı bu merede kurmaya kalmak dahi bir facia olabiliyordu. Neyse ki o dönemler geride kaldı… Son iki yıldır IRAF ile hızlı indirgeme yapabileceğimiz kişisel betikler yazmak için uğraşırken, son bir sene içerisinde bunu bir arayüz ve yazılım şekline dönüştürme fikri MSH ve benim aklımı son derece meşgul etmişti. Üstelik bunu diğer insanların da kullanıp, deneyimlerini bizlerle paylaşma fikri bizi öylesine etkiledi ki bu yazılımı kesinlikle yaparsak GNU GPL lisansı ile yayınlayacaktık. Zaten bilim de böyle bir şeydi ve öyle olmalıydı… Diğer taraftan insanların görüntülerini el ile hizalayıp, bilgisayar çağında bunun daha sağlıklı bir çözüm olduğuna inanması, bizim bunu yıkmamıza yardımcı olacak araçlar geliştirmeye doğru iten en büyük sebeplerden biri oldu. Yine bu el ile hizalama yaparken “özgür” bir yazılım ile yapılan bu indirgemenin diğer özel mülk yazılımlar kadar kaliteli olması elbette sağlanabilir miydi? Bu durumu ortadan birilerinin kaldırması gerekiyordu. Hem kolay, hem bilimsel, hem özgür olan bir yazılım elbette tercih olasılığını artırırdı. IRAF’ta bize göre, ilk bahsettiğimiz “kolaylık” haricinde her şey vardı fakat, biz bu etkeni eklemeye çalıştık. Eric S. Raymond‘un Katedral ve Pazar‘ında söylediği gibi “Her iyi yazılım, programcısının kendi yarasını kaşıması ile başlar.” İyi bir yazılım ortaya koyduk mu bilemiyorum ama yine kendi yaramızı kaşıdığımız aşikar.
Biraz’da MYRaf‘ın kendisinden bahsedelim. MYRaf tamamen açık kaynak kodlu özgür bir yazılım olacaktır. Bu sebeplerle bu temele sadık kalacak araçlar kullanmayı tercih ettik. Python, Qt, alipy bunlara en önemli örneklerdendir. Bunları açıklayacak olursak,
Python : Python (2.7.x) programlama dili kolay okunabilir ve zengin bir dökümantasyon desteği olması bakımından tercih edildi. Şu an (2.7.x) sürümünü kullanıyoruz ama ileride 3.x sürümlerini kullanacağımız çok açık görünüyor.
Qt: Qt framework gerçekten güçlü ve zengin bir gui aracı. Kullanıcıları sıkmayacak eğlenceli ve modern bir görünüm sunmakla kalmıyor, Python ile PyQt sayesinde öyle entegre çalışıyor ki gerçekten de C++ ‘ı aratmıyor.
PyRAF: Space Telescope Science Institute‘nın bizlere nimet olarak sunduğu PyRAF, IRAF’ın kendi cl (command language) dilinden daha modern şekilde, Python programlama dili ile IRAF’ı yönetmeyi sağlayıp ayrıca ekstra paketleriyle de daha güçlü bir görüntü işleme imkanı sunmaktadır.
Alipy : Malte Tewes‘in geliştirdiği alipy: Python, Sextractor, PyRAF gibi araçları da kullanarak fotometrik görüntüleri inanılmaz bir duyarlılıkla hizalama işini başarı ile yapmaktadır.
Kullandığımız temel araçlar elbette bunlarla sınırlı değil ve bunlarla sınırlı kalmayacak, yeni yazılımları ihtiyaca ve talebe göre entegre etmek ve yazmak için gece gündüz çalışıyoruz. Eric S. Raymond’un bir sözü daha vardı.
“İyi programcı; ne yazacağını bilen programcıdır. Ama neyi yeniden yazacağını (ve kullanacağını) bilen programcı, büyük programcıdır.” (KATEDRAL ve PAZAR, Eric. S. Raymond)
Biz bu tecrübeye sadık kalmaya çalıştık. MYRaf’ın kullanıcıyı memnun etmesi için elimizden ne geliyorsa yapıyoruz. Ve bu desteği bizzat vermeyi düşünüyoruz. Ayrıca sanal sosyal ortamlarda ‘i hate iraf’ toplulukları kuran herkesi :), IRAF’ı sürekli kullananları ve özgür yazılıma destek vermiş herkesi bu projeye katkı sunmaya davet ediyoruz.
MYRaf şu an için sadece klasik fotometri yapabilme yeteneğine sahip. Umuyoruz ki ileri fotometri ve tayfsal indirgeme yöntemlerini de arayüz ile kontrol etme imkanı buluruz.
Bu projede emeği geçen tüm arkadaşlarıma teşekkürü bir borç bilirim.
MYRaf Projesi Resmi Sayfası : http://myrafproject.org/
Facebook: https://www.facebook.com/MYRafProject
Twitter: http://twitter.com/myrafproject
Google+: http://goo.gl/RvO8g